Qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính “Yêu cầu bồi thường về đất và hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” giữa người khởi kiện là vợ chồng ông Đinh Văn Thơ, bà Lê Thị Vân (trú tại khu phố Phú Thọ 2, phường Hòa Hiệp Trung, thị xã Đông Hòa) với người bị kiện là UBND tỉnh Phú Yên và UBND thị xã Đông Hòa, VKSND tỉnh Phú Yên đã ban hành kiến nghị đối với Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên về công tác quản lý đất đai.
Theo đó, thực hiện Nghị định số 02/CP ngày 15/01/1994 của Chính phủ về việc giao đất lâm nghiệp cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định, lâu dài vào mục đích lâm nghiệp, ngày 04/12/1995 UBND huyện Tuy Hòa (nay là thị xã Đông Hòa) ban hành Quyết định số 446/UB giao cho ông Đinh Văn Thơ 0,43ha đất lâm nghiệp tại thôn Phú Thọ 2, xã Hòa Hiệp Trung, huyện Tuy Hòa để quản lý, kinh doanh, sử dụng đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và pháp luật Nhà nước, thời hạn sử dụng đất 50 năm kể từ ngày có quyết định giao đất.
Năm 2005, UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung, huyện Đông Hòa lấy một phần đất trong diện tích 0,43ha đất nêu trên để xây dựng nhà văn hóa thôn Phú Thọ 2. Ngày 16/12/2013, UBND tỉnh Phú Yên công nhận quyền sử dụng đất, giao đất không thu tiền sử dụng đất cho UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung thông qua việc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BM 390208 với diện tích 2.835,3m2, mục đích sử dụng làm Trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp của Nhà nước.
Không đồng ý với việc công nhận quyền sử dụng đất và giao đất như vậy, vợ chồng ông Thơ đã khiếu nại rồi khởi kiện ra tòa.
Xét thấy, diện tích 2.835,3m2 trong diện tích 0,43ha đất mà cơ quan có thẩm quyền giao cho ông Thơ ngày 04/12/1995 (thời hạn sử dụng 50 năm) chưa hết thời hạn sử dụng lại tiếp tục được cơ quan có thẩm quyền giao cho UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung nhưng chưa có quyết định thu hồi đất.
Vì vậy, tại phiên xử sơ thẩm ngày 13/4/2021, TAND tỉnh Phú Yên đã tuyên xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của vợ chồng ông Thơ, bà Vân: Hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BM 390208 ngày 16/12/2013; buộc UBND thị xã Đông Hòa thực hiện thủ tục thu hồi diện tích 568,5m2 đất xây dựng trụ sở thôn và 81,3m2 đất làm đường bê tông và bồi thường cho vợ chồng ông Thơ theo quy định của pháp luật...
Qua kiểm sát việc giải quyết vụ án, VKSND tỉnh nhận thấy trên thực tế, sau khi được giao đất ông Thơ không đăng ký, kê khai theo quy định của Luật đất đai 1993, Luật đất đai 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Tại biên bản kiểm tra thực địa ngày 27/8/2020 thể hiện trên đất có công trình trụ sở nhà văn hóa khu phố Phú Thọ 2, phường Hòa Hiệp Trung, có sân bê tông của nhà văn hóa và nhà vệ sinh; có 06 cây dương (05 cây còn sống, 01 cây đã chết); ngoài ra không có tài sản gì khác. Do đó, có căn cứ xác định ông Thơ không sử dụng đất sau khi được giao theo quy định tại Điều 4 Luật đất đai 1993, Điều 11 Luật đất đai 2003; Nghị định 02/CP năm 1994 của Chính phủ nên thuộc trường hợp phải thu hồi đất quy định tại khoản 3, 11 Điều 38 Luật đất đai 2003.
Mặt khác, đất được giao cho ông Thơ là đất rừng, ông Thơ không sử dụng đất đúng mục đích được giao và hiện nay đất này không còn quy hoạch là đất rừng nên không có căn cứ pháp luật để tiếp tục xác lập quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho ông Thơ theo Quyết định 446/UB. Từ thực tế nêu trên, lẽ ra cơ quan có thẩm quyền cần phải thu hồi đất đã giao cho ông Thơ sau đó thực hiện việc giao và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung mới đúng thủ tục quy định.
Từ đó, Viện trưởng VKSND tỉnh Phú Yên kiến nghị đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo UBND các cấp, các cơ quan chuyên môn tiến hành rà soát việc quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp đã được UBND cấp huyện giao đất để trồng rừng nhưng người được giao không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích và đất đó đã có quy hoạch, kế hoạch sử dụng vào mục đích khác để thu hồi hoặc xử lý theo quy định của pháp luật; hạn chế tình trạng tranh chấp, khởi kiện về đất đai. Trước mắt, chỉ đạo tập trung rà soát lại diện tích đất lâm nghiệp, đất rừng phòng hộ ven biển đã được giao cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân nhưng không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích để thu hồi đất phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà.
KIM LOAN
