Ngày 02/02/2016, VKSND tối cao đã ban hành Quyết định số 51/QĐ-VKSTC-V12 kèm theo Quy chế tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp, thay thế các Quyết định số 59/2006/QĐ-VKSTC-V7 ngày 06/02/2006, số 487/VKSTC-V7 ngày 04/9/2008 của VKSND tối cao về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của Viện kiểm sát. Quyết định số 51/QĐ-VKSTC-V12 có một số nội dung mới đáng chú ý như sau:
1. Về thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp
- Thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự, tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, trong thi hành án hình sự… được thực hiện theo quy định tại Luật tổ chức VKSND, Bộ luật tố tụng hình sự, Bộ luật tố tụng dân sự, Luật tố tụng hành chính, Luật thi hành án hình sự…
- Thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo của Viện trưởng VKS các cấp trong thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp:
+ Khiếu nại hành vi, quyết định; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Kiểm tra viên, Kiểm sát viên, Phó Viện trưởng VKS cấp nào do Viện trưởng VKS cấp đó giải quyết. Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Phó Viện trưởng VKS cấp dưới trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính do Viện trưởng VKS cấp trên có thẩm quyền giải quyết. Nếu người khiếu nại không đồng ý với kết quả giải quyết mà khiếu nại tiếp, thì VKS cấp trên có thẩm quyền giải quyết. Quyết định giải quyết của VKS cấp trên là quyết định giải quyết có hiệu lực pháp luật.
+ Khiếu nại hành vi, quyết định; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Viện trưởng VKS cấp dưới do VKS cấp trên có thẩm quyền giải quyết. Quyết định giải quyết của VKS cấp trên là quyết định có hiệu lực pháp luật.
2. Về nhiệm vụ và thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp
Nhiệm vụ của đơn vị chủ trì giải quyết khiếu nại, tố cáo
- Đơn vị Kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ khác tham mưu giúp Viện trưởng giải quyết: Khiếu nại hành vi, quyết định tố tụng; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Viện trưởng VKS cấp dưới thuộc thẩm quyền; kết quả giải quyết khiếu nại của VKS cấp dưới thuộc thẩm quyền trong tố tụng hình sự, tố tụng dân sự, tố tụng hành chính; tố cáo hành vi vi phạm phạm pháp luật của Phó Viện trưởng của VKS cấp dưới thuộc thẩm quyền trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính...
- Đơn vị Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với đơn vị Kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp tham mưu giúp Viện trưởng giải quyết: Khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam. Khiếu nại hành vi, quyết định quản lý, giáo dục phạm nhân; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của người được giao quản lý, giáo dục phạm nhân. Khiếu nại hành vi, quyết định; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Kiểm tra viên, Kiểm sát viên, Phó Viện trưởng VKS cấp mình; hành vi, quyết định; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Viện trưởng VKS cấp dưới thuộc thẩm quyền; kết quả giải quyết khiếu nại của Viện kiểm sát cấp dưới thuộc thẩm quyền trong kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.
- Đơn vị Kiểm sát thi hành án dân sự có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với đơn vị Kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp tham mưu giúp Viện trưởng giải quyết các khiếu nại hành vi, quyết định, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Kiểm tra viên, Kiểm sát viên, Phó Viện trưởng VKS cấp mình; hành vi, quyết định; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Viện trưởng Viện kiểm sát cấp dưới thuộc thẩm quyền; kết quả giải quyết khiếu nại của VKS cấp dưới thuộc thẩm quyền trong kiểm sát thi hành án dân sự, thi hành án hành chính.
- Các đơn vị nghiệp vụ khác có nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với đơn vị Kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp tham mưu giúp Viện trưởng giải quyết: Khiếu nại hành vi, quyết định tố tụng; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của Kiểm tra viên, Kiểm sát viên, Phó Viện trưởng VKS cấp mình trong thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp. Khiếu nại hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra cùng cấp, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của người có thẩm quyền trong việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam. Khiếu nại hành vi, quyết định tố tụng của Thủ trưởng Cơ quan điều tra cùng cấp, cấp trưởng cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra và các quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra cùng cấp đã được Viện kiểm sát phê chuẩn; kết quả giải quyết của Thủ trưởng Cơ quan điều tra cùng cấp đối với khiếu nại hành vi, quyết định tố tụng của cán bộ điều tra, Điều tra viên, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra...
Về trách nhiệm phối hợp trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
- Theo đề nghị của đơn vị chủ trì giải quyết khiếu nại, tố cáo, các đơn vị nghiệp vụ khác và VKS cấp dưới có nhiệm vụ: Cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại, tố cáo. Giải trình bằng văn bản với người có thẩm quyền giải quyết về hành vi, quyết định bị khiếu nại, tố cáo; trường hợp VKS cấp dưới hoặc cơ quan có thẩm quyền khác giải trình, thì các đơn vị nghiệp vụ khác có ý kiến bằng văn bản đối với việc giải trình. Tham gia xác minh nội dung khiếu nại, tố cáo. Thẩm định nội dung khiếu nại, tố cáo và chứng cứ, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại, tố cáo. Phối hợp thực hiện các thủ tục khác của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo.
- Các đơn vị chủ trì giải quyết khiếu nại theo quy định tại các điểm b, c, và d khoản 1 Điều 13 và Điều 16 có trách nhiệm thông báo việc thụ lý và kết quả giải quyết khiếu nại về đơn vị Kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp cùng cấp để theo dõi, tổng hợp chung.
Tuấn Minh - Hữu Tiến
